Lokal Anestezi
Tanım
Girişim yapılacak bölgede, deri altına enjekte edilen lokal anestezikler sayesinde yerel sinirlerin duyarsız hale getirilerek ağrı algılanmasının engellenmesidir.
Gereçler
1-Antiseptik (povidon iyodin, %70’lik izopropil alkol veya klorheksidin)
2-25 G (insülin) veya 27 G (dental) iğneli enjektör
3-Lokal anestetik (tercihen lidokain)
Uygulama
1-Antiseptik madde ile dezenfeksiyon yapılır.
2-Enjeksiyonlar anestezi sağlanacak alanın kenarından yapılır.
3-İğne nazikçe batırılır ve anestetik madde deri altı dokuya yavaşça verilir.
4-Tek giriş yerinden mümkün olan en geniş alan uyuşturulmaya çalışılır.
5-Alan genişse, anesteziklerin etkilerini gösterdiği kenar noktalardan girilerek anesteziye devam edilir.
6-Eğer bir biyopsi alınacaksa iğne uçlarının enjeksiyon sırasında lezyonu tahrip etmemesine dikkat edilir.
7-Lokal anestezi minimal enjeksiyon ve minimal anestetik madde ile sağlanmaya çalışılmalıdır.
8-Cerrahi işlem öncesinde lokal anestezinin sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilmelidir.
Yan etki ve komplikasyonlar
Lidokainin karaciğerde metabolize olduğu ve doz aşımı olabileceği akılda bulundurulmalıdır. Adrenalinli lidokainin maksimum dozu 3-4.5 mg/kg (70 kg’lık bir erişkin için en çok 300 mg), adrenalinsiz olanınki ise 1.5-2 mg/kg’dır. Ancak bu doz hesaplanırken daha önce kullanıldı ise EMLA’daki miktar da göz önünde bulundurulmalıdır. Aşırı dozda kullanımı, karaciğer yetmezliği nedeniyle metabolizmasının yavaşlaması, doğrudan İV enjeksiyonu doz aşımına neden olabilir. Lidokain toksisitesinin en erken bulguları ağız çevresinde uyuşmalar, huzursuzluk ve sersemlik hissidir. Bunun dışında, metalik tat, bulantı, kusma ve kulak çınlaması olabilmektedir. Bu belirtilerin herhangi biri görüldüğü anda enjeksiyon kesilmeli, damar yolu açılmalı ve uygun medikal tedavi başlanmalıdır. Eğer 20-30 ml’den fazla lidokain kullanılmış ise nistagmus, tremor, konvülsiyon ve hatta solunum durması görülebilmektedir.
Ayrıca adrenalin içeren preparatların kullanılmasında da adrenaline bağlı olarak kardiyak yan etkiler görülebilir. Adrenalinin birçok ilaç ile etkileşime girdiği de unutulmamalıdır. Bunlardan en önemlisi propranolol ile birlikte kullanımda, ciddi hipertansiyon hatta kalp durmasına neden olabilmesidir. MAO inhibitörleri ve tiroid hormonu ile birlikte kullanımı da hipertansiyona yol açabilir. Genellikle doza bağımlı olan yan etkiler yaşlı ve çocuk hastalar ile ek şikayeti (diabetes mellitus, hipertansiyon, karaciğer, böbrek yetmezliği, vb.) olanlarda daha sık gözlenir.
Yorum
Lokal anestezi için birçok anestetik madde kullanılabilse de en çok tercih edileni, adrenalin içeren lidokaindir. Adrenalin lokal vazokonstriksiyon sağlayarak daha az anestetik ile daha uzun süre anestezi sağlanmasında yardımcı olur. Ayrıca oluşan vazokonstrüksiyon, işlem sırasında daha az kanamaya neden olarak cerrahi işlemin kalitesini de arttırır. Ancak uç bölgelerde adrenalin içeren preparatların kullanımı beslenmeyi bozabileceği endişesiyle önerilmemektedir. Ayrıca periferik arter hastalığı olanlarda da bu ürün kullanılmamalıdır.
Lokal anestetiğin yaratacağı enjeksiyon ağrısı, lidokain içine 1/10 oranında sodyum bikarbonat (ör: 0.1 ml sodyum bikarbonat ve 0.9 ml lidokain) eklenerek hafifletilebilir. Lokal anestezik, intradermal olarak enjekte edildiğinde etkisi çok hızlı başlar, daha uzun sürer, ancak enjeksiyon daha ağrılıdır. Subkutan enjekte edildiği zaman ise etkisi daha geç başlar, daha kısa sürer ama enjeksiyon daha az ağrılı olur.
LOKAL ANESTEZİ (Topikal Anestezi)
Tanım
Deriye topikal yolla uygulanan ilaçlar aracılığıyla işlem sırasında duyulabilecek ağrının hafifletilmesi veya engellenmesidir.
Gereçler
1-EMLA krem
2-Oklüzyonun sağlanması amacıyla şeffaf film grubu yara örtücüsü (Tegaderm, Comfeel film, vb.)
Uygulama
1-Deri için işlemden 2 saat, genital mukoza ve derinin ince olduğu yüz, boyun gibi alanlarda işlemden 1 saat önce EMLA krem sürülür.
2-Uygulama bölgesi film ile kapatılır.
Yan Etki ve Komplikasyonlar
Toksisiteyi engelleyebilmek için EMLA’nın içeriğindeki lidokainin miktarı, özellikle çocuklarda ve geniş yüzeye ya da mukozaya kullanılacaksa dikkatle ayarlanmalıdır.
Yorum
EMLA özellikle çocuk hastalarda basit küretaj, kriyoterapi, vb. yüzeysel işlemler için yeterli anestezi sağlayabilir. Buna karşın palmoplantar yüzeyde etkisizdir.