İntradermal Test

Tanım
Deri “prick” testi (“Skin Prick Test” [SPT])’nin negatif olduğu, ancak yakınma ve klinik bulguların solunum yolu allerjisi, atopik dermatit, arı allerjisi ya da ilaç allerjisi ile uyumlu olduğu durumlarda, çoğu kez (steril) solunum yolu allerjenleri, arı allerjenleri ya da ilaçların steril formlarıyla uygulanan bir testtir. Arı allerjileri dışında, SPT uygulanmadan doğrudan intradermal test (İDT)’ye geçilmez.

Gereçler
  1. Özel steril flakonlarda hazır olarak bulunan standardize allerjenler ya da ilaçların steril (enjektabl) formları
  2. İnsülin enjektörleri
  3. Etil alkol
  4. Pamuk
  5. İşaret kalemi (mavi ya da siyah renkli)
Uygulama
  1. Test bölgeleri (ön kol iç yüzü ya da üst kol lateral bölümü, deltoid kas üzerine uyan deri bölgesi), etil alkollü pamuk ile silinip kuruması beklenir. Daha sonra, mavi ya da siyah bir işaret kalemiyle test yerleri, yaklaşık 4 cm aralıklarla, işaretlenir. 
  2. Antijen 0.01-0.02 ml dozunda, insülin enjektörüyle ve enjektörün uç açıklığı aşağı bakacak biçimde, 45 derecelik açıyla, deri hafif gerildikten sonra, 1-3 mm’lik bir papül oluşturacak biçimde, deri içine verilir.
  3. Enjektörde hava kalmamasına ve enjekte edilen antijenin deri altına kaçmamasına dikkat edilmelidir.
  4. Antijenle birlikte, negatif kontrol olarak steril serum fizyolojik, pozitif kontrol olarak ise histamin fosfat (%0.01) uygulanır.
  5. Aynı anda dört ya da beşten fazla antijenin uygulanması, sistemik reaksiyon olasılığını arttırır.
  6. İşlem tamamlandıktan sonra, hasta hiçbir yere ayrılmadan 20 dakika süreyle beklemeli, bu süre içinde koları açık kalmalı ve hastaya test bölgelerini kaşımaması söylenmelidir.
  7. Reaksiyonlar önerilen ölçüte göre 20. dakikada değerlendirilir. Şiddetli reaksiyon gelişen bölgelere buz uygulanır, gerekirse oral ya da IM antihistamin yapılabilir. Hasta en az yarım saat klinikte gözlem altında tutulur.
Yorum
İDT değerlendirme ölçütü aşağıda görülmektedir:

SONUÇ
DEĞERLENDİRME
-
Reaksiyon yok ya da kontrolden küçük
+
Eritem > 21 mm ya da ödem 3-4 mm
++
Eritem ve ödem (4-8 mm), psödopod yok
+++
Eritem ve ödem (> 8mm), psödopod yok
++++
Eritem, ödem ve psödopod gelişimi

 
İDT’deki reaksiyonlar, (SPT’de olduğu gibi) öykü ve fizik muayene bulgularının ışığında değerlendirilir. Pozitif bir deri testi, hastada varolan yakınmaların, deri testinde pozitiflik gösteren allerjene bağlı olduğunu (her zaman) göstermez. Negatif kontrolün tümüyle non-reaktif olduğu durumlarda ilk yarım saat içinde gözlenen tüm pozitif sonuçlar, ilgili antijene karşı spesifik IgE antikorlarının varolduğu anlamına gelir.

Notlar
  1. Her hastaya “bilgilendirme ve onay formu okutulup” imzalatılır.
  2. Yüksek düzeyde yalancı pozitiflik ve sistemik (anafilaktik) reaksiyon olasılığı nedeniyle besin allerjenleriyle İDT önerilmez.
  3. Allerjik yakınmaların yoğun olduğu dönemlerde (dinlemekle akciğerlerde yaygın vizing, şiddetli burun tıkanıklığı, burun akıntısı, vb.), aşırı bitkinlik, ateşli hastalık gibi durumlarda İDT yapılmaz.
  4. Gebelikte, bebeklik döneminde ve hastanın kendisini yeterince ifade edemediği erken çocukluk evresinde İDT önerilmez. Genel yaklaşım, çocuklarda gerekmedikçe İDT uygulanmaması gerektiği yönündedir.
  5. Klasik antihistaminlerin en az üç gün, uzun etkili antihistaminlerin, trisiklik antidepresanların ve fenotiyazin türevlerinin en az yedi gün önce kesilmiş olması gereklidir. Sistemik kortikosteroid ya da immünsüpresif ajanlar da sonucu (özellikle geç reaksiyonları) etkileyebilir.
  6. Gelişebilecek bir sistemik anafilaktik reaksiyon olasılığını arttırması ve/veya sistemik reaksiyon tedavisinde kullanılan ajanlara yanıtı azaltması nedeniyle, ACE inhibitörü, MAO inhibitörü ve beta blokör kullanımının da bırakılmış olmasına dikkat edilmelidir.    
  7. İşlem, sistemik bir anafilaktik reaksiyona uygun girişimlerde bulunulabilecek donanımı olan ortamlarda, hekim tarafından ya da hekim gözetiminde uygulanmalıdır. Test odasında mutlaka tansiyon aleti, oksijen tüpü ve maskesi, laringeal tüp, enjektör, İV set ve solüsyonlar, adrenalin ampul, antihistamin ampul, kortikosteroid ampul ve salbutamol inhaler bulunmalıdır.
  8. Bazen deri testinden 1-2 saat sonra başlayıp, 6-12 saatte en yüksek değerine ulaşan ve 24-48 saat içinde gerileyen geç reaksiyonlar olabilir. Bunların klinik önemi tartışmalıdır. Yine de, solunum yolu allerjenleriyle uygulanan İDT negatif sonuçlanır, ancak hastanın yakınmaları solunum yolu allerjisi varlığını düşündürüyorsa, hastaya test bölgesini yıkamaması ve sonucu etkileyebilecek ilaç kullanmaması söylenir (bkz. Madde 5); 24 ve 48. saatlerde yeniden değerlendirme yapılarak geç reaksiyonlarla klinik bulgular arasındaki bağlantı ortaya konmaya çalışılır.
  9. Özellikle (tip 1 immünolojik reaksiyon dışındaki mekanizmalarla gelişen) ilaç allerjilerinin tanısında geç reaksiyonlar (6, 24, 48 saat, hatta bir hafta sonra yapılacak değerlendirmeler) tanısal ipuçları sağlayabilir.
Ek Not: Arı allerjenleriyle İDT uygulanması ve değerlendirilmesi klasik İDT’den oldukça farklı olduğu için burada anlatılmamıştır.