Topikal PUVA

TÜRK DERMATOLOJİ DERNEĞİ FOTOTERAPİ ÇALIŞMA GRUBU

Topikal PUVA Hasta Bilgilendirme Formu

Bu form, topikal PUVA tedavisi ile ilgili en çok merak edilen konuları ve tedaviye girerken bilinmesi gereken önemli noktaları vurgulamak için hazırlanmıştır. Formu okuduktan sonra aklınıza takılan kısımları, sormak istediğiniz tüm soruları lütfen size tedavi uygulayacak hekiminize veya hemşirenize sorunuz.

Topikal PUVA nedir?

Işığa duyarlandırıcı Psoralen (P) adlı bir maddenin, jel/losyon şeklinde dışarıdan deriye (topikal) uygulanması veya bu maddeyi içeren su içerisinde tedavi edilecek bölgenin 15-30 dakika bekletilmesi sonrasında Ultraviyole A (UVA) ışınlarının verildiği bir tedavi yöntemidir.

Ne kadar süre tedaviye geleceğim?

Ortalama tedavi süresi genellikle 3-4 aydır. Toplam tedavi süresi, hastadan hastaya değişebileceği için, sorumlu doktorunuz, hastalığınızın tedavisi için gerekli ortalama süre konusunda size bilgi verecektir. Tedavi programınız, hastalığınızın şiddeti, sosyal durumunuz ve ünitedeki hasta yoğunluğuna göre aralıklı olarak, haftada 2, 3 veya 4 seans şeklinde uygulanacaktır.

Bu tedaviyle hastalığım tamamen geçecek mi?

Bu tedavi ile hastalığınız tamamen yok edilemeyebilir, ama var olan hastalık bulguları iyileşir, yeni lezyonların oluşumu azalır ve belirgin bir düzelme sağlanıp kontrol altına alınabilir. Tedavi sayesinde hastalıksız bir yaşama kavuşabilirsiniz. Tüm hastalarda tamamen iyileşme gerçekleşmeyebilir. Genellikle düzelme sağlandığında tedavi sonlandırılır. Bazen giderek azalan sıklıkta devam tedavisi (idame tedavi) uygulanabilir.

Bu tedavi nasıl uygulanır?

Tedavi seansları sadece birkaç saniyelik ışık maruziyeti ile başlar ve süreler her seansta kızarıklık, kaşıntı gibi çeşitli kriterler göz önüne alınarak kademeli olarak artırılır.

Psoralen adlı madde, jel/losyon şeklinde dışarıdan deriye (topikal) uygulanır ve 30 dakika bekletilir veya bu maddeyi içeren su içerisinde tedavi edilecek bölge 15 dakika bekletilir. Su içerisinde bekletme sonrası tedavi olacak alan kurutulmalıdır. Eğer avuç içleri veya tabanlar tedavi ediliyorsa tedavi edilmeyecek alan olan ellerin veya ayakların üstüne ve bileklere ışıktan korumak amaçlı güneş koruyucu sürülmelidir.

Tedavi boyunca herhangi bir ilaç kullanabilir miyim?

Tedaviye başlamadan önce doktorunuz kullanmakta olduğunuz ilaçları soracaktır. Lütfen ilaçlarınızı eksiksiz söylemeye çalışınız. Tedaviniz süresince, kullanmakta olduğunuz ilaçlarda herhangi bir değişiklik yapılması veya yeni bir ilaç kullanmanız gerekirse, mutlaka size tedavi uygulayan hemşirenize veya doktorunuza haber veriniz. Bunun sebebi, bazı ilaçların derinizin ışığa olan hassasiyetini artırabilmesi ve kolay kızarmasına yol açabilmesidir.

Krem sürebilir miyim?

Topikal PUVA tedavisi, güneşe benzer şekilde, derinizin kurumasına yol açacağından, tedavi süresince doktorunuzun önerdiği nemlendiricileri düzenli sürmeniz çok önemlidir.
Tedavi edici kremler ise, gerektiğinde, doktorunuz tarafından size önerilecektir.

Nelere dikkat etmeliyim?

Tedavi günlerinde, tedavi edilecek bölgelere, traş losyonu, kolonya, parfüm veya kokulu kozmetikler kullanmayınız. Bunlar derinizin ışığa olan hassasiyetini artırabilir.

Tedavi günlerinde güneş altında bulunmamalı, hastaneye gelme ve gitme dışında güneşte kalmamaya özen gösterilmelidir.

Tedavi süresince yapay (solaryum) veya doğal (güneş banyosu) ek ışık uygulaması yapılmamalıdır.
Işık tedavisi uygulaması sonrasında, öncesinde sürülmüş ilacı, ıslak mendil veya bol suyla temizleyiniz ve tedavi alanı güneş gören bölge ise, güneş koruyucu krem (en az 30 koruma faktörlü) sürünüz.
Işık tedavisinden önce sürülen ilacın sağlam deri alanlarına taşırılmamasına dikkat ediniz.
Işık tedavisinden önce sürülen ilacın sürüldüğü deri alanlarında kesik, akıntılı yara vb. varsa sorumlu hemşireye veya hekime bilgi veriniz.

Tedavi sırasında, ışık tedavisi alacak bölgede ise ben ve yara izleriniz flasterle kapatılmalıdır.
UV ışığı, gözlerinize zarar verip katarakt riskini arttırabilir. Tedavi sırasında UV korumalı gözlük takmanız gerekmektedir. Ek koruma için tedaviden sonra bir saat daha bu gözlüğü takmanız önerilir.
Tedavi sırasında yüzünüz ışığa maruz kalıyorsa, beyaz bir havlu ile yüzünüzü koruyunuz.

Tedavi süresince gebe kalınmamalıdır. Gebeliğin gerçekleşmesi durumunda derhal sorumlu hekime bilgi verilmelidir.

Tedavi sürecinde belirli aralarla sorumlu hekim tarafından, hastalığınızın seyri, tedavinin etkinliği ve yan etkiler açısından muayeneniz yapılacaktır ve uygun görüldüğünde gerekli tetkikler istenilebilecektir. Üniteden sorumlu öğretim üyesi ve sorumlu hekimin birlikte yapacağı konseyde muayeneniz yapılacak ve tedavi süreciniz yeniden değerlendirilecektir.

Tedaviye düzenli gelemezsem, bazı günler aksatırsam ne olur?

Hastalığınızın düzelmesi, tedavinin düzenli sürdürülmesiyle yakından ilişkilidir. Tedavi mümkün olduğunca aksatılmamalıdır. Ara verilecekse sorumlu hekime bilgi verilmelidir.

Tedavinin yan etkileri nelerdir?

Tedavi süresine bağlı olarak, ten renginiz koyulaşacaktır. Ten renginiz, tedavinin kesilmesinden sonra, zaman içinde eski haline dönecektir.
Tedavi süresince, kaşıntı, güneş yanığına benzer kızarıklık görülebilir. Şiddetli kızarıklık ve deride su dolu kabarcıkların gelişmesi, tedaviye ara vermenizi gerektiren durumlardır. Bunların olması durumunda tedaviden sorumlu hekime bilgi verilmelidir.
Uzun süren tedavilerde, deride kuruluk, lekeler, kırışıklık gibi deri yaşlanması bulguları ortaya çıkabilir; deri kanseri gelişme riskinde artış olabilir.