DERMOSKOPİK TERMİNOLOJİ SÖZLÜĞÜ 2

**Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji AD, Dermato-onkoloji Birimi arşivinden; Prof Dr Fezal Özdemir ve Prof Dr Işıl Kılınç Karaarslan ve Doç Dr Bengü Gerçeker Türk katkılarıyla hazırlanmıştır

Dermoskopik terim ve örnek resimler

 

Terimin Türkçe karşılığı ve açıklaması

 

Blink sign/Blink test:

Melanomda krizalit yapı

“Parlayıp sönme işareti”

  • Hibrid dermoskoplarda polarize ve nonpolarize ışık arasında yapılan geçişlerde krizalit yapıların ve/veya milya benzeri kistlerin parlayıp sönmesidir.
  • Krizalit yapıları daha iyi belirlediği için, amelanotik-nodüler melanom tanı duyarlılığını artırır.

Concentric structures:

“Konsantrik yapılar”

  • Merkezi daha koyu renkli, mavi, gri, kahverengi ya da siyah, düzensiz şekilli globül benzeri yapılardır.
  • Pigmente bazal hücreli karsinomda izlenir. Tekerlek çubuğu alanların erken fazı olduğu düşünülmektedir.

Dermoscopic island:

“Dermoskopik ada”

  • Lezyonun geri kalanından farklı dermoskopik yapıda olan, sınırları belirgin, periferal veya parasantral yerleşimli uniform bir dermoskopik patern gösteren alandır.
  • İnce melanom için tanımlanmıştır.

Double white track /whitish –yellow track/brown track:

 

 

“Beyazımsı-sarı şerit”

  • Merkezi skatriks benzeri alanı keskin bir biçimde çevreleyen beyazımsı sarı ya da kahverengi tek/çift çizgi ya da şerittir.
  • Histopatolojik olarak kornoid lamellaya tekabül etmektedir.

Flower and leaf like vessels(chalice-form and cherry-blossom vessels):

“Çiçeksi ve yapraksı damarlar”

  • Küçük dairesel yapılar ile sonlanan dallanan damarların çiçeksi ya da yapraksı bir görüntü oluşturmasıdır.
  • Non-pigmente ekrin poroma için karakteristik olup pembe-beyaz homojen bir zemin üzerinde görülür.

Mushroom-cloud sign of melanoma:

“Mantarsı bulut işareti”

  • Lezyon kenarından bir yöne uzanan saplı hiperpigmente uzantıdır.
  • Periferik hiperpigmentasyon ve psödopoddan farkı, çok daha geniş olması ve lezyonun kendi dermoskopik yapısını sergilemesidir.
  • Melanomun, özellikle in situ ve ince melanomun bir bulgusudur.

Rosette structure:

Aktinik keratozda rozet yapıları

  • Polarize ışık altında görülebilen, dört beyaz noktanın dört yapraklı yonca benzeri görünümüdür. Akrosiringiyumdaki değişikliklere bağlı optik bir fenomen olabileceği belirtilmektedir. Keratin ile dolmuş adneksial yapıların polarize ışıkla etkileşmesi sonucu gelişebilir.
  • Güneş hasarlı deride, aktinik keratozda, skuamöz hücreli karsinomda, bazal hücreli karsinomda, hipomelanotik melanomda ve erken melanomda tanımlanmıştır.
  • Histopatolojik karşıtı tam bilinmemektedir. Ortokeratoz ve parakeratoza bağlı olabileceği düşünülmektedir.

Scabies jet with contrail/Delta-wing jet scabies/Jet-plane appearance:

“Jet ve bulutu görünümü”

  • İnce, beyazımsı skuam şeridi dişi sarkoptun oluşturduğu siliyonun ve şeridin ucundaki küçük, koyu-kahve, üçgen şekilli yapı ise dişi sarkoptun anterior kısmının karşılığıdır.

Shiny white to red area (Shiny white-red structureless areas):

“Beyaz-Kırmızı Parlak Yapısız Alanlar”

  • Parlak, beyazdan kırmızıya değişebilen renkte yapısız alanlardır. Yüzeyel bazal hücreli karsinom için karakteristiktir.
  • Makroskobik olarak tümörün yarı şeffaflığını yansıtır.

Short fine (superficial) telengiectasias:

BCC (süperfisyel, multifokal tip)

“Kısa ince telenjiektaziler”

  • Lezyonda düzensiz dağılımlı, küçük çaplı, uzunluğu ≤1 mm, az sayıda dallanma gösteren kıvrılmış damarlardır.
  • Çoğunlukla beyaz-kırmızı bir zemin üzerinde, net olarak izlenirler.
  • Yüzeyel BCC’nin bir bulgusudur.
  • Dallanan damarların erken fazı olduğu düşünülmektedir. Makroskobik olarak tümörün yarı şeffaflığını yansıtır.

Target-like pattern:

“Hedef benzeri patern”

  • Hiperpigmente kıl follikülünün merkezinde siyah nokta varlığıdır; siyah nokta kıl ile karıştırılmamalıdır.
  • Lentigo malign melanomun bulgusudur.

Vascular blush:

İn situ melanom

“Damarsal kızartı”

  • Lezyonlardaki vasküler yapılara ait diyaskopik eritemdir.
  • Bası ile solup, bası kaldırıldığında belirginleşir.

White starburst-like pattern:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden

"Prof Dr Aydın Yücel" arşivinden, izniyle

“Beyaz patlayan yıldız benzeri patern”

  • Kutanöz leishmaniazisde ilerlemiş lezyonlarda görülen bir paterndir.
  • Parakeratotik hiperkeratoza sebebiyle gözlenir.

Yellow Lobular-Like Structures:

Nevus sebaseus’da sarı lobülsü yapılar

“Sarı lobülsü yapılar”

  • Gruplaşmış sarı globüller olup merkezde noktamsı yapısı da olabilir.
  • Sebase hiperplazi, nevus sebaseus ve sebase adenomda görülebilir.
  • Histopatolojik olarak sebase bezlerin dermiste gruplaşmasını ifade eder.

Yellow tears:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden

“Prof Dr Aydın Yücel" arşivinden, izniyle

“Sarı damlalar”

  • Kutanöz leishmaniazisin erken lezyonlarında gözlenen oval ve/veya gözyaşı damlası şeklindeki sarı yapılardır.
  • Histopatolojik olarak folliküler tıkaçları ifade eder.

MUKOZAL MELANOZİS TERİMLERİ

 

 

 

Fingerprint-like pattern :

“Parmakizi benzeri patern”

  • Paralel paterne benzeyen, ancak çizgilerin parmak izi gibi daha ince ve kıvrık olduğu bir paterndir.

Fish scale-like pattern:

“Balık pulu benzeri patern”

  • Halka benzeri paternin varyantıdır.
  • Balık puluna benzer, yarım daire, ‘U’ veya ‘V’ harfi şeklinde, çok sayıda büklümlü yapılarla karakterizedir.
  • Labial melanozisde gözlenir.
  • Halka-benzeri patern gibi rete sırtlarının (dermal papillanın) üst kısımlarınında pigmentasyonun kesintiye uğramasıyla birlikte olan bazal tabakanın hiperpigmentasyonu ile karakterizedir.

Globular-like pattern:

“Globül benzeri patern”

  • Ten renginden koyu kahverengine değişebilen renk tonları sergileyen yuvarlak-oval agrege yapılardır.
  • Melanositik bir lezyon ekarte edilemez.

Hyphal pattern

“Hif benzeri patern”

  • Yine halka benzeri paternin varyantıdır.
  • Bir fungus lifine benzer şekilde, farklı uzunluklarda, daha daha az kıvrımlıl ineer yapılarla karakterizedir.
  • Labial melanozis ve penil melanozisde görülür
  • Oblik bir biçimde uzamış rete kenarlarının, uç kısmının hiperpigmentasyonuna bağlıdır.

Parallel pattern:

Penil melanozis

“Paralel patern”

  • Mukozanın doğal oluk ve kabarıklıklarını takip eden lineer pigmentasyondur.
  • Histopatolojik olarak uzamış rete sırtlarının uç kısımlarında daha yoğun olmak üzere bazal tabakanın hiperpigmentasyonu ile karakterizedir.
  • En sık dudak ve penil melanoziste ve vulver melanozisde görülür.

Reticular-like pattern:

“Ağ benzeri patern”

  • Melanositik proliferasyonlarda görülen bal peteği görünümünü sergiler.
  • Histopatolojik olarak epidermal bazal hücrelerdeki melanin pigmentine bağlıdır.
  • Meme areolünde ve nadiren de dudak ve vulvar melanozisde görülür. Başka bölgelerdeki melanozis tiplerinde görülmeme sebebi yassılaşmış epidermistir.
  • Tanıyı konfirme etmek için punch biyopsi önerilir.

Structureless pattern:

“Yapısız patern”

  • Bazen merkezinde gri-mavi rengin de bulunabildiği, açık-koyu kahverengi diffüz bir pigmentasyon ile karakterizedir.
  • Histopatolojik olarak rete sırtlarının üst ve alt kısımlarında önemli bir farklılık göstermeksizin bazal tabaka boyunca hiperpigmentasyon ile karakterizedir.
  • Eğer lezyon merkezinde mavi bir tonlama varsa, melanofajlar da eşlik etmektedir.
  • Bu patern en çok büyük ve klinik olarak kuşkulu olan vulvar melanozisde görülür. Tanıyı konfirme etmek için punch biyopsi önerilir.

Ring-like pattern:

“Halka benzeri patern”

  • Hiperpigmente kenarlara sahip, beyaz-açık kahverengi, yuvarlak-oval yapılardır.
  • Üzüm-benzeri bir dizilim gösterirler. Vulvar melanozis tanısı için dermoskopik bir ipucudur.

TRİKOSKOPİ TERİMLERİ:

 

Arborizing red lines:

“Dallanan kırmızı çizgiler”

  • Subpapiller vasküler pleksusa karşılık gelen daha geniş çaplı damarları tanımlar.
  • Normal saçlı deride ve seboreik dermatitte görülür.

Black dots:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden
Trikotillomani

“Uzm Dr Ahu Yorulmaz” arşivinden, izniyle
Tinea capitis

“Siyah noktalar”

  • Folliküler açılımlardaki kırılmış kıl şaftına karşılık gelmektedir.
  • Alopesi areata, trikotillomani, tinea kapitis ve disekan selülitte izlenir.

Cicatricial white patches:

“Skatrisyel Beyaz alanlar”

  • İyi sınırlı, beyaz yamalardır.
  • Şiddetli fibröz dokuya karşılık gelir. Skatrisyel alopesilerde izlenir.

Circle hair:

“Daire saç”

  • İnce, kısa halka/daire oluşturan saçları tanımlar.
  • Histopatolojik olarak vellüs benzeri folliküle karşılık gelmektedir.
  • Androjenik alopesi ve alopesi areatada izlenir.

Coiled hairs:

Trikotillomani

“Sarmal saçlar”

  • Kırılmış ve dönmüş saçları tanımlar.
  • Telogen/katagen saçlar olup, trikotillomanide görülür.

Comma hairs:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Tinea kapitiste virgül saç; daire içi

“Virgül saçlar”

  • Hafifçe kıvrılmış, kısa c-şekilli saçlar olup, kırık saç gövdelerini tanımlar.
  • Beyaz ırkta Microsporum ve Trichophyton enfeksiyonlarına bağlı tinea kapitiste izlenir.

Corkscrew hairs:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Tinea kapitiste tribüşon saç; kare içi

“Tirbüşon saçlar”

  • Virgül saçların burgulu halidir. Tinea kapitiste izlenir.

Empty follicules:

Telegen effluviumda boş folliküller

“Boş folikül”

  • Deri renginde saçsız küçük çukurcukları tanımlar.
  • Histopatolojik olarak boş infundibuluma karşılık gelir.
  • Androjenik alopesi, telegon effluviumda görülür.

Follicular red dots:

DLE (hidroksiklorokin sülfat tedavisi başlandıktan sonra)

“Foliküler kırmızı noktalar”

  • Foliküler ostium çevresinde düzenli dağılım gösteren eritematöz, poligonal, konsantrik yapılardır.
  • Dilate kan damarları ve ekstravaze eritrositlerce sarılmış genişlemiş infidubuluma karşılık gelir.
  • Kırmızı noktalar aktif DLE lezyonları için bir ipucudur.

Hair cast:

“Saç silendiri”

  • Kıl şaftını saran, 2–7 mm, beyaz, silindirik yapılardır.
  • İç ve dış kök kılıfının keratinize hücrelerinden oluşur.
  • Traksiyon alopesisinde izlenir.

Hair tufting:

“Tutam saç”

  • Aynı kıl ostiumundan çıkan 6 ve üzerindeki (≥6) kıl gövdelerini tanımlar.
  • Histopatolojik olarak dış kök kılıfları füzyona uğradığı için birleşmişlerdir .
  • Follikülitis dekalvans ve akne keloidaliste izlenir.

Honeycomb pigment pattern:

“Bal peteği pigment paterni”

  • Devamlılık gösteren/bitişik/ardışık kahverengi halkalardan oluşur.
  • Dermoskopide melanositik lezyonlarda görülen pigment ağını anımsatır.
  • Güneşe maruziyet gösteren veya koyu tenli kişilerin saçlı derisinde izlenir.

Interfollicular simple red loops:

“İnterfoliküler olağan kırmızı ilmikler”

  • Dermal papilladaki kapillerlere karşılık gelen çok sayıda, ince, filkete benzeri yapılardır.

Interfollicular twisted red loops:

Psoriasis’de interfoliküler bükümlü kırmızı ilmekler

“İnterfoliküler bükümlü kırmızı ilmekler”

  • Küçük büyütmede (x10, x20) noktalar olarak görülen, ancak büyük büyütmede (x≥40) polimorf, boncuk/tespih benzeri, izlenen çizgilerdir.
  • Psoriasisli olgularda izlenir. Seboreik dermatit ile ayırıcı tanısının yapılmasını sağlar.

Perifollicular scale:

“Perifoliküler skuam”

  • Skuamlar kıl şaftını saçlı deri yüzeyinden birkaç milimetre yükselecek şekilde tübüler veya yakalık şeklinde sarar. Tübüler şekilde ve şaft üzerinde olduğunda “saç silendiri” adını da alır
  • Diskoid lupus eritematozusta, liken pilanopilariste, frontal fibrozan alopeside ve folikülitis dekalvansta görülebilir.

Peripilar sign:

Androjenik alopesi’de peripilar işaret

“Peripilar işaret”

  • Foliküler açılımı saran 1mm çaplı kahverengi-gri haloyu yani hiperpigmentasyonu tanımlar.
  • Perifoliküler inflamasyonu yansıtır.
  • Androgenetik alopeside , nadiren telogen effuvium ve %2-7 oranında sağlıklı bireylerde izlenir.

Yellow dots:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Alopesi areata’da çok sayıda sarı nokta

“Sarı noktalar”

  • Yuvarlak veya polisiklik sarıdan sarı –pembeye değişen tonlarda görülebilir.
  • Sebum ve keratin ile dolu genişlemiş infundubulumu ifade eder.
  • Alopesi areata, androgenetik alopesi, trikotillomani, dissekan selülit, konjenital hipotrikoz ve keriyon selside izlenir.

Kaynaklar:

1. Braun RP, Scope A, Marghoob AA. The "blink sign" in dermoscopy. Arch Dermatol 2011; 147: 520.

2. Altamura D, Menzies SW, Argenziano G et al. Dermatoscopy of basal ell carcinoma: morphologic variability of global and local features and accracy of diagnosis. JAAD 2010; 62(1): 67-75.

3. Borsari S, Longo c, Ferrari C et al. Dermoscopic island: a new descriptor for thin melanoma. Arch Dermatol 2010; 146: 1257-62.

4. Moscarella E, Longo C, Zalaudek I. Dermoscopy and confocal microscopy clues in the diagnosis of psoriasis and porokeratosis. J Am Acad Dermatol 2013; 69(5): e231-3.

5. Aydingoz IE. New dermoscopic vascular patterns in a case of eccrine poroma. JEADV 2009 ; 23: 725-6.

6. Espinosa AE, Ortega BC, Venegas RQ et al. Dermoscopy of non-pigmented eccrine poromas: study of Mexican cases. Dermatol Pract Concept. 2013 31; 3(1): 25-8

7. Mahlberg MJ, Hwa C, Kopf AW et al. Letter: "mushroom-cloud sign" of melanoma. Dermatol Surg 2011; 37(10): 1546-8.

8. Liebman TN, Rabinovitz HS, Dusza SW et al. White shiny structures: dermoscopic features revealed under polarized light. JEADV 2012 ; 26(12): 1493-7.

9. Argenziano G, Fabbrocini G, Delfino M. Epiluminescence microscopy. A new approach to in vivo detection of Sarcoptes scabiei. Arch Dermatol 1997; 133(6): 751-3.

10. Haliasos EC, Kerner M, Jaimes-Lopez N et al. Dermoscopy for the pediatric dermatologist part I: dermoscopy of pediatric infectious and inflammatory skin lesions and hair disorders. Pediatr Dermatol 2013; 30(2): 163-71.

11. Seidenari S, Pellecani G. Surface microscopy features of congenital nevi. Clin Dermatol 2002; 20(3): 263-7.

12. Changchien L, Dusza SW, Agero AL et al. Age- and site-spesific variation in the dermoscopic patterns of congenital melanocytic nevi: an aid to accurate classification and assessment of melanocytic nevi. Arch Dermatol 2007; 143(8): 1007-14.

13. Pralong P, Bathelier E, Dalle S et al. Dermoscopy of lentigo maligna melanoma: report of 125 cases. Br J Dermatol 2012; 167: 280-7.

14. Llambrich A, Zaballos P, Terrasa F et al. Br J Dermatol 2009; 160(4): 756-61.

15. Yücel A, Günaşti S, Denli Y, Uzun S. Cutaneous leishmaniasis: new dermoscopic findings. Int J Dermatol 2013; 52(7): 831-7.

16. Kim NH, Zell DS, Kolm I et al. The dermoscopic differential diagnosis of yellow lobularlike structures. Arch Dermatol 2008; 144(7): 962.