Dermoskopik terim ve örnek resimler

Terimin Türkçe karşılığı ve açıklaması

Blink sign/Blink test:

Melanomda krizalit yapı

“Parlayıp sönme işareti”

• Hibrid dermoskoplarda polarize ve nonpolarize ışık arasında yapılan geçişlerde krizalit yapıların ve/veya milya benzeri kistlerin parlayıp sönmesidir.
• Krizalit yapıları daha iyi belirlediği için, amelanotik-nodüler melanom tanı duyarlılığını artırır.

Concentric structures:

“Konsantrik yapılar”

• Merkezi daha koyu renkli, mavi, gri, kahverengi ya da siyah, düzensiz şekilli globül benzeri yapılardır.
• Pigmente bazal hücreli karsinomda izlenir. Tekerlek çubuğu alanların erken fazı olduğu düşünülmektedir.

Dermoscopic island:

“Dermoskopik ada”

• Lezyonun geri kalanından farklı dermoskopik yapıda olan, sınırları belirgin, periferal veya parasantral yerleşimli uniform bir dermoskopik patern gösteren alandır.
• İnce melanom için tanımlanmıştır.

Double white track /whitish –yellow track/brown track:

“Beyazımsı-sarı şerit”

• Merkezi skatriks benzeri alanı keskin bir biçimde çevreleyen beyazımsı sarı ya da kahverengi tek/çift çizgi ya da şerittir.
• Histopatolojik olarak kornoid lamellaya tekabül etmektedir.

Flower and leaf like vessels(chalice-form and cherry-blossom vessels):

“Çiçeksi ve yapraksı damarlar”

• Küçük dairesel yapılar ile sonlanan dallanan damarların çiçeksi ya da yapraksı bir görüntü oluşturmasıdır.
• Non-pigmente ekrin poroma için karakteristik olup pembe-beyaz homojen bir zemin üzerinde görülür.

Mushroom-cloud sign of melanoma:

“Mantarsı bulut işareti”

• Lezyon kenarından bir yöne uzanan saplı hiperpigmente uzantıdır.
• Periferik hiperpigmentasyon ve psödopoddan farkı, çok daha geniş olması ve lezyonun kendi dermoskopik yapısını sergilemesidir.
• Melanomun, özellikle in situ ve ince melanomun bir bulgusudur.

Rosette structure:

Aktinik keratozda rozet yapıları

• Polarize ışık altında görülebilen, dört beyaz noktanın dört yapraklı yonca benzeri görünümüdür. Akrosiringiyumdaki değişikliklere bağlı optik bir fenomen olabileceği belirtilmektedir. Keratin ile dolmuş adneksial yapıların polarize ışıkla etkileşmesi sonucu gelişebilir.
• Güneş hasarlı deride, aktinik keratozda, skuamöz hücreli karsinomda, bazal hücreli karsinomda, hipomelanotik melanomda ve erken melanomda tanımlanmıştır.
• Histopatolojik karşıtı tam bilinmemektedir. Ortokeratoz ve parakeratoza bağlı olabileceği düşünülmektedir.

Scabies jet with contrail/Delta-wing jet scabies/Jet-plane appearance:

“Jet ve bulutu görünümü”

• İnce, beyazımsı skuam şeridi dişi sarkoptun oluşturduğu siliyonun ve şeridin ucundaki küçük, koyu-kahve, üçgen şekilli yapı ise dişi sarkoptun anterior kısmının karşılığıdır.

Shiny white to red area (Shiny white-red structureless areas):

“Beyaz-Kırmızı Parlak Yapısız Alanlar”

• Parlak, beyazdan kırmızıya değişebilen renkte yapısız alanlardır. Yüzeyel bazal hücreli karsinom için karakteristiktir.
• Makroskobik olarak tümörün yarı şeffaflığını yansıtır.

Short fine (superficial) telengiectasias:

BCC (süperfisyel, multifokal tip)

“Kısa ince telenjiektaziler”

• Lezyonda düzensiz dağılımlı, küçük çaplı, uzunluğu ≤1 mm, az sayıda dallanma gösteren kıvrılmış damarlardır.
• Çoğunlukla beyaz-kırmızı bir zemin üzerinde, net olarak izlenirler.
• Yüzeyel BCC’nin bir bulgusudur.
• Dallanan damarların erken fazı olduğu düşünülmektedir. Makroskobik olarak tümörün yarı şeffaflığını yansıtır.

Target-like pattern:

“Hedef benzeri patern”

• Hiperpigmente kıl follikülünün merkezinde siyah nokta varlığıdır; siyah nokta kıl ile karıştırılmamalıdır.
• Lentigo malign melanomun bulgusudur.

Vascular blush:

İn situ melanom

“Damarsal kızartı”

• Lezyonlardaki vasküler yapılara ait diyaskopik eritemdir.
• Bası ile solup, bası kaldırıldığında belirginleşir.

White starburst-like pattern:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden

"Prof Dr Aydın Yücel" arşivinden, izniyle

“Beyaz patlayan yıldız benzeri patern”

• Kutanöz leishmaniazisde ilerlemiş lezyonlarda görülen bir paterndir.
• Parakeratotik hiperkeratoza sebebiyle gözlenir.

Yellow Lobular-Like Structures:

Nevus sebaseus’da sarı lobülsü yapılar

“Sarı lobülsü yapılar”

• Gruplaşmış sarı globüller olup merkezde noktamsı yapısı da olabilir.
• Sebase hiperplazi, nevus sebaseus ve sebase adenomda görülebilir.
• Histopatolojik olarak sebase bezlerin dermiste gruplaşmasını ifade eder.

Yellow tears:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden

“Prof Dr Aydın Yücel" arşivinden, izniyle

“Sarı damlalar”

• Kutanöz leishmaniazisin erken lezyonlarında gözlenen oval ve/veya gözyaşı damlası şeklindeki sarı yapılardır.
• Histopatolojik olarak folliküler tıkaçları ifade eder.

MUKOZAL MELANOZİS TERİMLERİ

Fingerprint-like pattern :

“Parmakizi benzeri patern”

• Paralel paterne benzeyen, ancak çizgilerin parmak izi gibi daha ince ve kıvrık olduğu bir paterndir.

Fish scale-like pattern:

“Balık pulu benzeri patern”

• Halka benzeri paternin varyantıdır.
• Balık puluna benzer, yarım daire, ‘U’ veya ‘V’ harfi şeklinde, çok sayıda büklümlü yapılarla karakterizedir.
• Labial melanozisde gözlenir.
• Halka-benzeri patern gibi rete sırtlarının (dermal papillanın) üst kısımlarınında pigmentasyonun kesintiye uğramasıyla birlikte olan bazal tabakanın hiperpigmentasyonu ile karakterizedir.

Globular-like pattern:

“Globül benzeri patern”

• Ten renginden koyu kahverengine değişebilen renk tonları sergileyen yuvarlak-oval agrege yapılardır.
• Melanositik bir lezyon ekarte edilemez.

Hyphal pattern

“Hif benzeri patern”

• Yine halka benzeri paternin varyantıdır.
• Bir fungus lifine benzer şekilde, farklı uzunluklarda, daha daha az kıvrımlıl ineer yapılarla karakterizedir.
• Labial melanozis ve penil melanozisde görülür
• Oblik bir biçimde uzamış rete kenarlarının, uç kısmının hiperpigmentasyonuna bağlıdır.

Parallel pattern:

Penil melanozis

“Paralel patern”

• Mukozanın doğal oluk ve kabarıklıklarını takip eden lineer pigmentasyondur.
• Histopatolojik olarak uzamış rete sırtlarının uç kısımlarında daha yoğun olmak üzere bazal tabakanın hiperpigmentasyonu ile karakterizedir.
• En sık dudak ve penil melanoziste ve vulver melanozisde görülür.

Reticular-like pattern:

“Ağ benzeri patern”

• Melanositik proliferasyonlarda görülen bal peteği görünümünü sergiler.
• Histopatolojik olarak epidermal bazal hücrelerdeki melanin pigmentine bağlıdır.
• Meme areolünde ve nadiren de dudak ve vulvar melanozisde görülür. Başka bölgelerdeki melanozis tiplerinde görülmeme sebebi yassılaşmış epidermistir.
• Tanıyı konfirme etmek için punch biyopsi önerilir.

Structureless pattern:

“Yapısız patern”

• Bazen merkezinde gri-mavi rengin de bulunabildiği, açık-koyu kahverengi diffüz bir pigmentasyon ile karakterizedir.
• Histopatolojik olarak rete sırtlarının üst ve alt kısımlarında önemli bir farklılık göstermeksizin bazal tabaka boyunca hiperpigmentasyon ile karakterizedir.
• Eğer lezyon merkezinde mavi bir tonlama varsa, melanofajlar da eşlik etmektedir.
• Bu patern en çok büyük ve klinik olarak kuşkulu olan vulvar melanozisde görülür. Tanıyı konfirme etmek için punch biyopsi önerilir.

Ring-like pattern:

“Halka benzeri patern”

• Hiperpigmente kenarlara sahip, beyaz-açık kahverengi, yuvarlak-oval yapılardır.
• Üzüm-benzeri bir dizilim gösterirler. Vulvar melanozis tanısı için dermoskopik bir ipucudur.

TRİKOSKOPİ TERİMLERİ:

Arborizing red lines:

“Dallanan kırmızı çizgiler”

• Subpapiller vasküler pleksusa karşılık gelen daha geniş çaplı damarları tanımlar.
• Normal saçlı deride ve seboreik dermatitte görülür.

Black dots:

“EÜTF Dermato-onkoloji” arşivinden
Trikotillomani

“Uzm Dr Ahu Yorulmaz” arşivinden, izniyle
Tinea capitis

“Siyah noktalar”

• Folliküler açılımlardaki kırılmış kıl şaftına karşılık gelmektedir.
• Alopesi areata, trikotillomani, tinea kapitis ve disekan selülitte izlenir.

Cicatricial white patches:

“Skatrisyel Beyaz alanlar”

• İyi sınırlı, beyaz yamalardır.
• Şiddetli fibröz dokuya karşılık gelir. Skatrisyel alopesilerde izlenir.

Circle hair:

“Daire saç”

• İnce, kısa halka/daire oluşturan saçları tanımlar.
• Histopatolojik olarak vellüs benzeri folliküle karşılık gelmektedir.
• Androjenik alopesi ve alopesi areatada izlenir.

Coiled hairs:

Trikotillomani

“Sarmal saçlar”

• Kırılmış ve dönmüş saçları tanımlar.
• Telogen/katagen saçlar olup, trikotillomanide görülür.

Comma hairs:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Tinea kapitiste virgül saç; daire içi

“Virgül saçlar”

• Hafifçe kıvrılmış, kısa c-şekilli saçlar olup, kırık saç gövdelerini tanımlar.
• Beyaz ırkta Microsporum ve Trichophyton enfeksiyonlarına bağlı tinea kapitiste izlenir.

Corkscrew hairs:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Tinea kapitiste tribüşon saç; kare içi

“Tirbüşon saçlar”

• Virgül saçların burgulu halidir. Tinea kapitiste izlenir.

Empty follicules:

Telegen effluviumda boş folliküller

“Boş folikül”

• Deri renginde saçsız küçük çukurcukları tanımlar.
• Histopatolojik olarak boş infundibuluma karşılık gelir.
• Androjenik alopesi, telegon effluviumda görülür.

Follicular red dots:

DLE (hidroksiklorokin sülfat tedavisi başlandıktan sonra)

“Foliküler kırmızı noktalar”

• Foliküler ostium çevresinde düzenli dağılım gösteren eritematöz, poligonal, konsantrik yapılardır.
• Dilate kan damarları ve ekstravaze eritrositlerce sarılmış genişlemiş infidubuluma karşılık gelir.
• Kırmızı noktalar aktif DLE lezyonları için bir ipucudur.

Hair cast:

“Saç silendiri”

• Kıl şaftını saran, 2–7 mm, beyaz, silindirik yapılardır.
• İç ve dış kök kılıfının keratinize hücrelerinden oluşur.
• Traksiyon alopesisinde izlenir.

Hair tufting:

“Tutam saç”

• Aynı kıl ostiumundan çıkan 6 ve üzerindeki (≥6) kıl gövdelerini tanımlar.
• Histopatolojik olarak dış kök kılıfları füzyona uğradığı için birleşmişlerdir .
• Follikülitis dekalvans ve akne keloidaliste izlenir.

Honeycomb pigment pattern:

“Bal peteği pigment paterni”

• Devamlılık gösteren/bitişik/ardışık kahverengi halkalardan oluşur.
• Dermoskopide melanositik lezyonlarda görülen pigment ağını anımsatır.
• Güneşe maruziyet gösteren veya koyu tenli kişilerin saçlı derisinde izlenir.

Interfollicular simple red loops:

“İnterfoliküler olağan kırmızı ilmikler”

• Dermal papilladaki kapillerlere karşılık gelen çok sayıda, ince, filkete benzeri yapılardır.

Interfollicular twisted red loops:

Psoriasis’de interfoliküler bükümlü kırmızı ilmekler

“İnterfoliküler bükümlü kırmızı ilmekler”

• Küçük büyütmede (x10, x20) noktalar olarak görülen, ancak büyük büyütmede (x≥40) polimorf, boncuk/tespih benzeri, izlenen çizgilerdir.
• Psoriasisli olgularda izlenir. Seboreik dermatit ile ayırıcı tanısının yapılmasını sağlar.

Perifollicular scale:

“Perifoliküler skuam”

• Skuamlar kıl şaftını saçlı deri yüzeyinden birkaç milimetre yükselecek şekilde tübüler veya yakalık şeklinde sarar. Tübüler şekilde ve şaft üzerinde olduğunda “saç silendiri” adını da alır
• Diskoid lupus eritematozusta, liken pilanopilariste, frontal fibrozan alopeside ve folikülitis dekalvansta görülebilir.

Peripilar sign:

Androjenik alopesi’de peripilar işaret

“Peripilar işaret”

• Foliküler açılımı saran 1mm çaplı kahverengi-gri haloyu yani hiperpigmentasyonu tanımlar.
• Perifoliküler inflamasyonu yansıtır.
• Androgenetik alopeside , nadiren telogen effuvium ve %2-7 oranında sağlıklı bireylerde izlenir.

Yellow dots:

“Doç. Dr. Özlem Ekiz” arşivinden, izniyle
Alopesi areata’da çok sayıda sarı nokta

“Sarı noktalar”

• Yuvarlak veya polisiklik sarıdan sarı –pembeye değişen tonlarda görülebilir.
• Sebum ve keratin ile dolu genişlemiş infundubulumu ifade eder.
• Alopesi areata, androgenetik alopesi, trikotillomani, dissekan selülit, konjenital hipotrikoz ve keriyon selside izlenir.