Dermoskopik terim ve örnek resimler

Terimin Türkçe karşılığı ve açıklaması

Circle:

“Halka”

· Santral bir noktadan eşit uzaklıkta eğik çizgidir

· Kahverengi ya da gri renkte olabilir.

· Solar lentigo, seboreik keratoz, lentigo maligna ve dermatofibromalarda izlenir

· Yüz derisi için tpiktir ancak herhangi bir yerleşimde de görülebilir.

Circle within a circle:

“ Halka içinde halka (çift halka)”

· Lentigo maligna için son derece tipik bir bulgu olup iç içe geçmiş gri halkalar şeklinde görülür

Clod:

“Topak”

• Noktadan daha büyük, keskin sınırlı solid nesne. Herhangi bir biçimde olabilirler

Fiber sign:

“ İplikçik bulgusu ”

· Giysilerdeki ip ya da eksojen artıkların veya hastanın kendi tüy-saçının klinik olarak belirsiz olan ülser üzerine yapışması sonucu görülen bulguya verilen isimdir.

Inner gray halo:

İç gri halo (hale)

· Pigmente aktinik keratozda tanımlanmış olup, foliküler açıklıkların iç kısmına yansıyan gri renkli halodur.

Line:

Çizgilerin beş olası paterni

“Çizgi”

· Bir yöne doğru uzanan ve uzunluğu genişliğinden çok fazla olan iki boyutlu kesintisiz nesnedir.

Reticular lines:

“Retiküler Çizgiler”

· Çizgiler düzdür ve ağ-benzeri bir yapı oluşturmak üzere düzenli aralıklarla, hemen hemen dik açı ile kesişerek düzenlenirler.

· Retiküler çizgiler kalın ya da ince olabilirler.

· İnce retiküler çizgiler çevreledikleri boşluklardan daha ince, kalın retiküler çizgiler ise çevreledikleri boşluklarla aynı kalınlıkta ya da daha kalındırlar.

Branched lines

“Dallanmış çizgiler”

· Çizgiler düzdür ve birbirleriyle kesişecek şekilde düzenlenirler, ancak düzenli aralıklarla ve dik açı ile kesişmezler.

· Sıklıkla ince ve kalın çizgiler bir arada bulunur.

· Bir kalın çizgiden çok sayıda ince çizgi çıkabilir.

· Retiküler ve dallanmış çizgiler arasındaki ayrım çok belirgin değildir. Ancak bu iki çizgi paterni arasındaki ayrım tanıda genellikle büyük bir önem taşımaz

Parallel lines

“Paralel çizgiler”

· Paralel düzenlenen çizgilerdir, kesişmezler.

· Başlıca akral deride bulunurlar, ancak tırnaklarda da görülürler.

· Akral deride oluklarda ya da sırtlarda yerleşebilir veya bu yapıları çaprazlayabilirler. İnce ya da kalın olabilirler.

Radial lines:

“Işınsal Çizgiler”

· Işınsal çizgiler, çizgilerin tek bir nokta ya da topak ile birleşmeleri ya da uzatıldıklarında ortak bir noktada (örneğin merkezde) birleşecek olmaları durumunda ortaya çıkar.

· Lezyonun periferindeki ışınsal çizgiler lezyonu tümüyle çevreleyebilir ya da sadece birkaç segmentle sınırlı kalabilirler.

Curved lines:

“Kavisli çizgiler”

· Kavisli çizgiler düz değildirler ve kavislidirler, az sayıda kesişme gösterirler, paralel olabilirler ya da rastgele dağılım gösterebilirler.

· Paralel kavisli çizgiler genellikle çift çizgiler şeklindedirler. Kavisli çizgile kısa ya da uzun, ince ya da kalın olabilirler.

· Daha çok seboreik keratoz ve solar lentigoda görülürler.

Polygons:

Prof. Dr. Fezal Özdemir’in arşivinden alınmıştır.

“Poligonlar (Çokgen)”

· Daha önce lentigo maligna için tanımlanan perifoliküler romboidal yapılardan daha geniş olan poligonal (çokgensel) geometrik şekillerdir ve düz çizgilerden oluşurlar.

· Bu çizgiler gri ya da açık kahverengi olup büyük büyütmede multipl çok küçük noktalardan oluştukları görülür.

· Şekilleri komplet ya da inkomplet olabilir. Yüz dışı yerleşim gösteren lentiginöz melanomalar için çok tipik bir bulgudur. Nadiren bazal hücreli karsinomalarda da görülürler

Structureless pattern:

“Yapısız patern”

· Yapısız patern, baskın temel elemanların bulunmadığı ya da patern oluşturmayacak kadar az sayıda yapıların izlendiği bitişik bir alandır.

· Bitişik alan gereksinimi kritiktir. Çizgi, nokta, topak, halka, psödopod gibi pigmentli yapıların net bir şekilde tanımlanması için bunların bir arka plan üzerinde görülmeleri gerekir.

· Yapıları pigment tanımlar genel prensibi göz önüne alındığında, bu yapısız arka alan, kendi başına, yapısız patern olarak yorumlanmamalıdır.

· Bir yapısız alanın homojen olması ya da hatta temel elemanların hiç bulunmaması da gerekmez; belli bir oranda parazit her zaman bulunur. Ancak bir temel elemandan patern oluşturmayacak kadar az sayıda vardır.

Vessels:

Damar tipleri

“Damarlar”

Damarlar şekillerine göre 3’e ayrılırlar

1. Line vessels: Çizgi damarlar

2. Dotted vessels: Noktasal damarlar

3. Clod vessels: Topak damarlar

1. Line vessels:

i. Straight vessels:

1. “Çizgi damarlar”

Düz damarlar

· Kıvrımı olmayan damarlar düz damarlar olarak adlandırılır

ii. Looped vessels:

U damarlar

Tek bir kıvrımı olan ancak çok keskin bir şekilde kıvrılıp iki paralel uzantı oluşturan damarlardır.

iii. Curved vessels:

Kavisli damarlar

Tek bir geniş kıvrımı olan damarlardır.

iv. Serpentine vessels

Kıvrımlı damarlar

Birden fazla kıvrımı olan damarlardır.

v. Helical vessels:

Sarmal damarlar

Kıvrımların santral bir eksen üzerinde odaklandığı kıvrımlı damarlardır

vi. Coiled vessels:

Yumak damarlar

Sıkı ve dolambaçlı bir şekilde kıvrılmalar gösteren damarlardır.

2. Dotted vessels:

Prof. Dr. Fezal Özdemir’in arşivinden alınmıştır.

“Noktasal damarlar”

Nokta damarları, küçük yumak damarlardan ayırt etmek, zor hatta olanaksız olabilir. Büyük büyütmelerde, neredeyse tüm damarlar ayırt edilebilir bir şekle sahip olacaktır; el dermoskopununkine eşdeğer büyütmelerde nokta şeklinde görülen damarlar büyük büyütmedeki görünümlerine bakılmaksızın, nokta damarlar olarak sınıflandırılır.

3. Clod vessels:

Melanoma ait fotoğraf Prof. Dr. Fezal Özdemir’in arşivinden alınmıştır.

“Topak damarlar”

Keskin sınırlı solid damarlardır. Herhangi bir biçimde olabilirler. Kırmızı, viyole, siyah (hemanjiom, anjiokeratom) ve pembe (melanom) renkler sergileyebilir.

Damarların düzenlenmesi

DAMAR DAĞILIMI

i. Randomly distributed vessels:

Rastgele dağılım gösteren damarlar

Damarların lezyon boyunca spesifik bir düzenlenme göstermek yerine rastgele dağılmasıdır.

ii. Clustered vessels:

Kümelenmiş damarlar

Damarlar uniform dağılmak yerine bazı alanlarda daha yoğun birikim gösterirse, bu düzenlenme kümesel olarak adlandırılır.

iii. Serpiginous vessels:

Yılankavi damarlar

Nokta ya da yumak damarlar, kıvrımlı çizgiler şeklinde düzenlenebilirler. Bu özel düzenlenme serpijinöz olarak bilinir.

iv. Linear vessels:

Çizgisel damarlar

Nokta ya da yumak damarlar düz çizgi halinde düzenlenmişse, bu düzenlenme çizgisel olarak adlandırılır. Damarların bu çizgisel düzenlenmesi ile düz damarları karıştırmamak gerekir.

v. Centered vessels:

Merkezi damarlar

Çizgi damarlardan en çok da kavisli tipin (bazen de kıvrımlı ya da U damarların) deri rengi ya da açık renkli topakların ortasında düzenlenmeleri “merkezi” olarak adlandırılır.

vi. Radial vessels:

• Işınsal damarlar

Periferden merkeze doğru yönelen ancak merkezi geçmeyen çizgi damarlar (ne tip olursa olsun)

vii. Reticular vessels:

TMEP: Telenjiektazi makularis eruptiva perstans

• Retiküler damarlar

Pigmentli lezyonlara benzer şekilde, birbirlerini neredeyse dik açı ile kesen düz, çizgi damarlar “retiküler” olarak adlandırılır.

viii. Branched vessels:

• Dallanmış damarlar

Kıvrımlı damarlar tek bir ortak damardan köken alan multipl damarlar şeklinde düzenlenebilirler ve bu ikincil damar tipik olarak daha kalın bir damardan köken alır. Bu düzenlenme “dallanmış” olarak adlandırılır.

White circles:

“Beyaz halkalar”

· Dermoskopide orta kısımda sarı ya da turuncu bir topağı çevreleyen beyaz bir halkanın görülmesi “beyaz halka” olarak adlandırılır. Histopatolojik karşılığı ise infundibuler epidermisin akantoz ya da hipergranülozu ve keratin tıkaç ile dolu dilate infundibulumdur. Aktinik keratoz ve yassı hücreli karsinomalarda saptanan bir bulgudur